Dziś mija 85 lat od tragicznego dnia, który zapoczątkował najkrwawszy konflikt w dziejach ludzkości – wybuch II Wojny Światowej. 1 września 1939 roku III Rzesza Niemiecka zaatakowała Polskę, rozpoczynając długą i bolesną wojnę obronną. W tamtych ciężkich chwilach, wielu żołnierzy z Działoszyc i okolic stanęło do walki, stając się częścią narodowego wysiłku zbrojnego w obronie naszej Ojczyzny.
Pamięć o Bohaterach
Na podstawie dostępnych publikacji udało się odtworzyć listę osób z Działoszyc i okolic, które walczyły w kampanii wrześniowej, często kontynuując później działalność konspiracyjną w strukturach AK i Bch.
Każda historia, każdy bohater zasługuje na to, by o nim pamiętać.
Poniżej pełna lista bohaterów związanych z Działoszycami:
– Adrianowicz Tomasz ps. „Pazur” (1909-1944) – 73 PP, Armia „Kraków”. Dowódca partyzantów BCh i AK, zasłużony w akcji rozbrojenia posterunku niemieckiego w Działoszycach.
– Bratkowski Julian (1908-1941) – Członek SZP i ZWZ, zamordowany w Auschwitz.
– Brzeszcz Władysław (1913-1943) – Żołnierz września, zmarł na robotach przymusowych w Niemczech.
– ks. Francuz Jan(1894-1942) – Kapelan Wojska Polskiego, zamordowany w Dachau; wikariusz działoszycki 1921-22.
– Goncik Karol (1904-1940) – 16 PP Ziemi Tarnowskiej, zamordowany w Katyniu.
– Iglewski Antoni ps. „Ponar” (1899-1979) – Dowódca AK, Cichociemny, bohater wielu akcji partyzanckich.
– Jędruch Stanisław (1903-2002) – Ułan 3 Pułku Ułanów Śląskich, Armia „Kraków”.
– Kierczyński Kazimierz ps. „Kruk” (1898-1973?) – Rtm. 3 Pułk Ułanów Śląskich, Armia „Kraków”, dowódca AK.
– Kłuskiewicz Edward (1903-1988) – Jeniec oflagów, mieszkaniec Działoszyc.
– Konieczny Władysław(1911-1957) – 4 Batalion Saperów, Armia „Kraków”, uczestnik akcji AK w Działoszycach.
– Książek Mieczysław ps. „Orlik” (1914-1990) – Uczestnik obrony Warszawy, oficer AK, pochowany w Dzierążni.
– Kudelski Józef (1913-1940) – 2 Pułk Piechoty Legionów, zamordowany w Katyniu.
– Kula Józef ps. „Felek” (1907-1945) – Żołnierz września, żołnierz AK, zamordowany przez UB.
– Kulczyński Władysław ps. „Cichy” (1913-1999) – Żołnierz AK, mieszkaniec Działoszyc.
– Leks Henryk (1904-1971) – Żołnierz 2 Korpusu Polskiego gen. Andersa, uczestnik bitwy o Monte Cassino.
– Leśniewski Roman (1915-1985) – Uczestnik obrony Warszawy, więzień obozu jenieckiego, pochowany w Działoszycach.
– Łach Witold ps. „Pikolo” (1911-1992) – Żołnierz AK, organizator rozbrojenia posterunku niemieckiego w Działoszycach.
– Majcher Józef ps. „Zięba” (1915-1999) – Żołnierz AK, obrońca Skalbmierza, pochowany w Działoszycach.
– Nowak Jan (1912-1985) – Uczestnik obrony Warszawy, mieszkaniec Działoszyc.
– Nieczuja-Ostrowski Michał ps. „Tysiąc” (1907-2008) – Dowódca 106 DP AK.
– Podlodowski Ludwik Zygmunt (1883-1940) – Zmobilizowany, zamordowany w Charkowie.
– Porębski Longin (1906-) – Jeniec obozu w Murnau, mieszkaniec Działoszyc.
– Sęsoła Julian (1915-2002) – Walczył w Małopolsce, internowany na Węgrzech, pochowany w Wolicy.
– Sęsoła Władysław (-1943) – Zmobilizowany, zmarł w niewoli sowieckiej.
– Skowron Stanisław ps. „Społem” (1915-1980) – Pułk Artylerii Ciężkiej, żołnierz AK, pochowany w Działoszycach.
– Smaczny Jan (1915-1979) – 27 Pułk Ułanów, członek AK, aktor i animator teatru w Działoszycach.
– Statowski Ignacy (1909-1978) – Zmobilizowany, internowany na Węgrzech, jeniec Stalagu XVII A, pochowany w Działoszycach.
– Sznajderski Henryk (1905-) – 75 Pułk Piechoty, Armia „Kraków”.
– Szpor Augustyn ps. „Trzeźwy” (1912-1972) – 8 Pułk Ułanów, w niewoli rosyjskiej, dowódca szwadronu AK.
– Wojas Władysław ps. „Władczyn” (1917-1986) – 10. Pułk Artylerii Ciężkiej, oficer AK, mieszkaniec Działoszyc.
– Woźniakowski Kazimierz (1915-2007) – Internowany na Węgrzech, żołnierz AK, mieszkaniec Działoszyc, pochowany w Działoszycach.
– Zawartka Adam* (1914-2007) – Obrona Twierdzy Modlin, mieszkaniec Sancygniowa, pochowany w Sancygniowie.
– Ziemiński Władysław (1905-1988) – 19 Pułk Ułanów Wołyńskich, jeniec wojenny, pochowany w Działoszycach.
– Wiesław Żakowski ps. „Zagraj” (1901-1989) – 3 Pułk Ułanów Śląskich, Kawaler Virtuti Militari, oficer sztabu AK.
– Żarecki Zygmunt (1907-1995) – 7 Pułk Artylerii Lekkiej, jeniec wojenny w Murnau, mieszkaniec Działoszyc.
Uroczyste Upamiętnienie
Burmistrz Miasta i Gminy Działoszyce Stanisław Porada, wspólnie z harcerzami, Radną Rady Miejskiej Jolantą Wolską oraz Dyrektorem Szkoły Podstawowej w Działoszycach, Panem Marcinem Szymbrą, oddali hołd poległym bohaterom. Złożono symboliczne wiązanki kwiatów oraz zapalono znicze, upamiętniając tych, którzy walczyli za naszą wolność.
Serdeczne podziękowania kierujemy do harcerzy za ich zaangażowanie i chęci w kultywowaniu pamięci o naszych bohaterach.
Wasza obecność to piękny wyraz wdzięczności i szacunku dla historii naszej Małej Ojczyzny.
Jesteście przykładem patriotyzmu dla młodego pokolenia!
Niech pamięć o bohaterach nigdy nie zaginie. Dziękujemy wszystkim, którzy przyczyniają się do pielęgnowania naszej historii i pamięci o tych, którzy walczyli o wolną Polskę.
Informacje o lokalnych bohaterach zostały zaczerpnięte z publikacji dostępnych na stronie „Działoszyce i okolice”
